Personalia van de pioniers, die vóór 1912 in dienst kwamen: J. v.d. Sanden

Intussen zaten mijn ouders met hun zoon, die de gekozen studie-richting niet meer wenste voort te zetten. Mijn vader, die winkelbediende was bij Gebrs. Verhees (een paar huizen naast het kantoor van de Gruyter) besprak het geval met zijn goede vriend Frans (Vromans), die er wel eens met Matthieu (Aarts) over zou praten. Dat deed mij al spoedig binnenkomen en we waren allemaal blij. Het werd de voet zetten op de eerste trede van een hoge ladder, welke ik in de komende jaren successievelijk zou gaan beklimmen om tenslotte de hoogste top te bereiken. Het was de klim van een mensenleven (47 jaar), aan welke klimpartij steeds met energie - met genoegen - en mat alle voorspoed werd gewerkt.

In 1814/15 moest ik in militaire dienst. Tijdens die diensttijd haalde ik de praktijkdiploma's boekhouden en handelscorrespondentie Frans - Duits en Engels. Werd in 1916 met 'zakelijk verlof' door de Gruyter uit militaire dienst gehaald om voor de zaak het administratief beheer te mogen krijgen van de 'Rijksgraaninzameling voor de provincie Noord-Brabant' onder de regeringscommissaris J. Wagenaar, toen griffier van de provincie Noord-Brabant.

Hier kreeg ik de kans van mijn leven en legde ook de praktische basis voor mijn verdere loopbaan. Dit regeringsobject bleek in de praktijk veel groter en belangrijker dan men zich gedacht had. Ik zat al direct met 40 man personeel. Onze heren Aarts en Bekkers die deze administratie hadden opgericht bemoeiden zich weing met dit beheer, hetgeen door mij nog in de hand werd gewerkt omdat ik alle moeilijkheden alleen wilde oplossen. Ik kwam in contact met accountants-bureaux, viel onder permanente

Was dit object in deze oorlogsjaren voor de Gruyter een financiële uitkomst - toen het door gebrek aan artikelen in het winkelbedrijf minder goed ging - voor mij persoonlijk betekende het een blijvende voorsprong in praktische kennis en een voorrang op mijn leeftijdgenoten. Ik had deze gigantische proef goed doorstaan - had bekendheid gekregen in mijn omgeving zodat ik ook buiten de Gruyter aanbiedingen kreeg. Ik wist wat ik waard was en in die waarde werd ik door de Gruyter teruggenomen. Ik kwam direct op de afd. Centrale, de afdeling waar alle administratieve lijnen samenkwamen. Ik was toen 24 jaar en kon met het bereikte niveau tevreden zijn.

Successievelijk kreeg ik meerdere interessante opdrachten, ook bij onze ondernemingen in Duitsland en België, eerst als assistent van de heer Aarts, van wie ik zeer veel heb kunnen leren, later meer en meer zelfstandig.

Na enkele jaren op de centrale werd ik chef van de winkelafdeling, een zeer interessant terrein omdat ik veel direct contact met de winkels kreeg. Naarmate de opkomende mechanisatie steeds meer opdrong naar centralisatie van de administratieve organisatie, groeide ook mijn functie in die richting met het uiteindelijke gevolg dat ik de leiding kreeg van de hele administratie. Bestuderen der moderne methoden en de interne toepassing daarvan lag in mijn lijn, waardoor ik de hele organisatie in haar fondamenten leerde kennen en beheersen. Ik realiseerde mij daarbij al gauw, dat elke mechanisatie van klein tot groot wel het werk doet waarvoor ze gekocht wordt, maar dat het intern slagen daarvan afhangt van de diepte der controle-punten waarin ze binnen de interne organisatie verankerd wordt. Door vooral op dit gebied safe te werken genoot ik het vertrouwen van de directie en de medewerking van de collega's en er werd in het algemeen ook bereikt hetgeen we gepland hadden.

Mede door het steeds doorploegen van alle administratieve details, leerde ik als geen ander de waarde van ieders taak en bovendien de relatie van die taken tot elkander. Bovendien wist ik welke informaties elk onderdeel kon verschaffen en wanneer ze gereed konden zijn. Door op dit terrein over de gehele organisatie bij te blijven kon ik enerzijds een scherpe arbeidsplanning organiseren, welke vooral werkte bij abnormale omstandigheden (bij normale gang van zaken is dit geen prestatie) en anderzijds vermocht ik de uit de administratie voorkomende interessante en economisch noodzakelijke gegevens zodanig in een tijdschema te groeperen, dat er een zekere regelmaat ontstond in de zo hoog mogelijk opgevoerde voorlichting ten opzichte van de directie.

De bijna halve eeuw dat ik bij de Gruyter kon werken werd een stuk van mijn leven, in welk enorm tijdvak ik steeds met veel toewijding heb gewerkt. Achteraf gezien ging het allemaal spoedig voorbij. Ik werd door alle directeuren - zowel de vaders als de zoons - zeer gewaardeerd en met deze gedachte gewapend kon ik eind 1959 met volle tevredenheid met pensioen gaan. Mijn lichamelijke toestand was nog uitstekend an als zodanig werd ik niet tot weggaan gedwongen. De inmiddels verlopen 5 jaren hebben echter al zoveel wijzingen aangebracht, dat de gepensioneerden wel eens tegen elkaar zeggen: 'Ik ging juist op tijd weg'. Ook voor mij zal dit wel waar geweest zijn.

Op het moment dat ik dit schrijf is mijn jongste zoon Hans, na afgestudeerd te zijn in Tilburg, zijn stage bij 'de Gruyter' begonnen. Ik heb noch mijn zoon noch onze directie voor dit intreden bij de Gruyte beinvloed, hetgeen door beide partijen geapprecieerd zal zijn. Of dit 'tot bij de Gruyter blijven' uitgroeit, is vanzelfsprekend niet te zeggen. In het bevestigend geval zal het mij en mijn vrouw een groot genoegen zijn, wanneer onze naam - door successen van Hans - bij de Gruyter met ere zou worden gecontinueerd.

Na de dood van de heer Aarts, was ik een van de eerste medewerkers van de heer Bekkers, die praktisch de hele administratie aan mij overliet. Ik had al enkele belangrijke administratieve reorganisaties met succes doorgevoerd en trachtte me verdienstelijk te maken met het sonderen van onkosten en het toelichten van exploitatie- en fabricage-resultaten. Ik was dus een centrale figuur aan het worden met dientengevolge meer uitgebreide belangstelling voor mijn feest.